Nếu bạn sinh vào tháng Hai thì đá sinh nhật của bạn là Amethyst – loại thạch anh màu tím đã làm say đắm nhân loại trong nhiều thiên niên kỷ.

Từ màu tím hoa cà nhạt nhạt đến màu tím đậm của nó, có thể được cắt thành nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau. Ngày nay, thạch anh tím có thể được khai thác trong tự nhiên và cũng được tổng hợp cả trong phòng thí nghiệm. Trước đây, đá sinh nhật tháng Hai chỉ được tìm thấy trong các bộ sưu tập của các gia đình hoàng gia trên khắp Châu Âu và Châu Á. Bây giờ, nó nằm trong tầm tiền của hầu hết người tiêu dùng. Bạn hãy cân nhắc mua một viên thạch anh tím tuyệt đẹp cho người quan trọng của bạn – hoặc tự thưởng cho mình một món quà mà trước đây chỉ dùng cho hoàng gia. Nếu sinh nhật của bạn vào tháng Hai, thì việc đeo một viên thạch anh tím cũng có thể là biểu tượng của sự trao quyền cá nhân và sức mạnh bên trong.

Ý NGHĨA & LỊCH SỬ CỦA ĐÁ SINH NHẬT AMETHYST

Cái tên “thạch anh tím” bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp amethystos, có nghĩa là “phương thuốc chống say rượu”, một lợi ích từ lâu đã được gán cho Amethyst. Do có màu giống như rượu vang nên thần thoại Hy Lạp thời kỳ đầu đã gắn kết viên đá quý này với Bacchus, vị thần của rượu vang. Thạch anh tím cũng được cho là giúp người đeo luôn minh mẫn và nhanh trí trong các trận chiến và công việc kinh doanh. Những người châu Âu thời Phục hưng nghĩ rằng nó giúp tâm trí của những người đang yêu tỉnh táo hơn.

Thạch anh tím là loại đá quý truyền thống thường được dùng cho lễ kỷ niệm 6 năm ngày cưới. Catherine Đại đế (Hoàng hậu Catherine II của Nga, 1729–1796) có sở thích về đá quý. Bà thường đeo những chiếc vòng cổ, hoa tai bằng thạch anh tím và các đồ trang trí khác. Người sành trang sức nổi tiếng Wallis, Nữ công tước xứ Windsor (1896–1986), đã có một tuyên bố đáng nhớ khi bà đeo một chiếc vòng cổ kiểu yếm bằng thạch anh tím xa hoa do Cartier thiết kế tới một buổi dạ tiệc ở Versailles năm 1953.

Chiếc vòng cổ kiểu yếm của Nữ công tước xứ Windsor có 28 viên thạch anh tím cắt dạng chữ nhật, một viên thạch anh tím có mặt hình bầu dục và một viên thạch anh tím hình trái tim lớn ở phía trước, kết cùng những viên turquoise màu lam và kim cương lấp lánh, tất cả đều được đính trên một dây chuyền vàng. Nguồn: N. Welsh, Bộ sưu tập Cartier © Cartier

AMETHYST ĐƯỢC TÌM THẤY Ở ĐÂU?

Nga là nguồn thạch anh tím chính cho đến thế kỷ 19 trước khi các mỏ lớn được tìm thấy ở Brazil. Từng hiếm như Ruby hay Emerald, thạch anh tím đột nhiên trở nên dồi dào. Ngày nay, nguồn thạch anh tím quan trọng nhất là ở Châu Phi và Nam Mỹ. Brazil vẫn là nhà cung cấp chính, đặc biệt là bang phía nam của nó, Rio Grande do Sul, mặc dù thạch anh tím thô được khai thác ở đó có xu hướng có màu nhạt hơn thạch anh tím được tìm thấy ở các quốc gia khác. Thạch anh tím từ Brazil đôi khi hình thành trong hốc tinh thể rỗng, lớn đến mức bạn có thể đứng trong đó.

Mỏ Anahí ở Bolivia là một nguồn thạch anh tím nổi bật khác. Ẩn mình trong vùng đất ngập nước Pantanal, mỏ Anahí ẩn chứa trong truyền thuyết hấp dẫn. Nó được phát hiện bởi một người chinh phục Tây Ban Nha vào những năm 1600, và được trao cho anh ta như của hồi môn khi anh ta kết hôn với Anahí (một công chúa từ bộ lạc Ayoreo). Mỏ Anahí bị lãng quên trong ba thế kỷ và được phát hiện lại vào những năm 1960. Mỏ Anahí cũng nổi tiếng trong giới đá quý là nguồn cung cấp các tinh thể thạch anh tím-citrine hai màu khác thường được gọi là ametrine.

Một mỏ thạch anh tím và các tinh thể ametrine nằm dọc các bức tường của mỏ Anahí lịch sử ở Bolivia. Ảnh: Robert Weldon/GIA

Ở Châu Phi, mỏ Kariba của Zambia là một trong những nơi sản sinh ra thạch anh tím lớn nhất thế giới. Thạch anh tím được khai thác ở đó thường có chất lượng tuyệt vời với màu sắc bão hòa phong phú.

Thạch anh tím cũng được tìm thấy ở Hoa Kỳ, chỉ 46 dặm (74 km) bên ngoài Phoenix, Arizona. Mỏ thạch anh tím Four Peaks nằm trên cao, phần gồ ghề nhất của dãy núi Mazatzal. Một vị trí xa xôi điều kiện khó khăn, nhiệt độ mùa hè nóng bức, thiếu nước và điện tại mỏ. Tuy nhiên, địa hình lởm chởm, khô cằn, đầy rắn đuôi chuông này tạo ra một số tinh thể thạch anh tím sẫm và đỏ tía rất đẹp.

CHĂM SÓC & LÀM SẠCH ĐÁ SINH NHẬT THÁNG 2

Thạch anh tím có độ cứng là 7 trên thang Mohs, nó phù hợp để sử dụng hàng ngày cho nhẫn và đồ trang sức khác. Nhưng theo thời gian, nó có thể bị mài mòn và cần phải đánh bóng lại. Vì đá sinh nhật tháng Hai này mềm hơn so với Ruby, ngọc bích và kim cương, nên đồ trang sức bằng thạch anh tím rất dễ bị trầy xước khi để cạnh những loại đá có độ cứng cao hơn nó.

Xử lý nhiệt là kỹ thuật phổ biến nhất để cải thiện màu sắc và khả năng tiếp cận thị trường của thạch anh tím tự nhiên. Xử lý nhiệt không thể làm cho thạch anh tím nhạt sẫm màu hơn, nhưng nó có thể làm thạch anh tím rất đậm trong hơn và trở nên hấp dẫn hơn. Nó cũng có thể loại bỏ các tạp chất màu nâu không mong muốn trong một số thạch anh tím. Một số thạch anh tím chuyển sang màu vàng – thành citrine – khi xử lý nhiệt.

Thạch anh tím xử lý nhiệt sẽ thay đổi vĩnh viễn về màu sắc. Tuy nhiên, để nó ở nhiệt độ cao có thể khiến nó giòn hơn bình thường một chút và phải cẩn thận để không làm hỏng các góc và cạnh sắc nhọn của mặt mài. Cũng lưu ý rằng nhiệt độ quá cao có thể loại bỏ hoàn toàn màu sắc và một số thạch anh tím bị phai màu khi tiếp xúc lâu với ánh sáng mạnh. Mặc dù màu sắc ổn định khi sử dụng bình thường, nhưng đây không phải là loại đá quý để dùng đi biển hàng ngày. Đồ trang sức bằng thạch anh tím có thể được làm sạch bằng chất tẩy rửa siêu âm, nhưng không nên làm sạch bằng hơi nước. Nên dùng bàn chải mềm với xà phòng tẩy nhẹ là lựa chọn an toàn nhất.

Chiếc nhẫn thạch anh tím và kim cương được làm bằng vàng 18k này là một phần của Bộ sưu tập Galaxy do Arya Esha thiết kế. Nguồn: Arya Esha